Bij welke leeftijd mogen kinderen kiezen bij echtscheiding?

Eerlijk is eerlijk, het was meer een stelling die moeder innam: “Ze is ouder dan 12, dus ze mag zelf kiezen……toch?” Dat is een hardnekkig misverstand. En los van hoe de wetgeving luidt, je moet het als ouder ook niet willen, maar daarover meer in deze blog.

Als ouders het niet eens zijn met elkaar

Moeder Anja en vader Gerard zijn 23 jaar getrouwd en hebben 3 kinderen, Jasper (21) en de meisjes Sanne (15) en Roos (13). Hun leven staat op zijn kop want moeder heeft het moeilijke besluit genomen dat ze wil scheiden. Gerard is ontzettend boos, niet op de kinderen, maar wel op Anja. Als hij terugkijkt heeft hij het idee dat Anja het afgelopen jaar op financieel gebied dingen heeft gedaan die niet transparant zijn. Daarnaast maakt hij zich enorme zorgen om de kinderen, naar zijn idee gaat het niet goed met ze. Anja ziet de situatie een stuk positiever in, zij is van mening dat het allemaal wel goed komt en vindt dat Gerard alles erg negatief benadert.

Het eerste weekend en het gaat meteen mis

De scheiding is in gang gezet, het eerste gesprek met een mediator heeft plaatsgevonden. Ondertussen heeft Anja woonruimte gevonden en heeft ze de gezamenlijke woning verlaten. Er zijn nog geen afspraken over de kinderen vastgelegd in een ouderschapsplan, maar de wens van de ouders is om de zorg gelijk te verdelen door middel van co-ouderschap.

Ondanks dat er nog geen afspraken op papier staan gaan de meisjes, zodra Anja is verhuisd, op vrijdag naar haar toe. De bedoeling was voor een week, maar zondag waren ze al weer terug bij Gerard. “Dit is geen co-ouderschap” roept Gerard boos tegen de mediator. “Het zijn hartstikke leuke dagen geweest” geeft Anja aan.

Waarom verliep het eerste weekend anders dan gepland?

Anja gaf in het gesprek met de mediator aan dat het hartstikke gezellig dagen waren, maar dat Roos op zondag naar Gerard wilde. Als ze bij Anja zou blijven zou ze langer moeten fietsen om maandag op school te komen. Daar komt bij, geeft Anja aan, dat Roos erg veel moeite heeft met veranderingen. Omdat Sanne haar zusje niet alleen wilde laten gaan is ze samen met Roos terug naar Gerard gegaan.

Gerard gaf aan dat Roos op vrijdag niet eens haar fiets had meegenomen, dus maandag op de fiets naar school was überhaupt geen optie, maar de trein blijkbaar ook niet. Gerard maakt zich vooral boos over het feit dat dit geen co-ouderschap is.

Deze situatie roept vooral veel vragen op:

Had Anja strenger moeten zijn, zodat de meisjes de hele week waren gebleven?
Was het vooraf voor iedereen duidelijk wat de afspraken waren?
Hebben de ouders overleg gehad nadat Roos heeft aangegeven dat ze naar Gerard wilde?
Wat betekent het voor Sanne dat ze met Roos mee terug is gegaan.
Had Sanne liever gebleven als ze zelf een keuze zou mogen maken.

Veel vragen, veel onduidelijkheid, een gevolg van te weinig communicatie vooraf, maar ook tijdens het weekend.

5 tips voor de start van de omgangsregeling

Maak als ouders concrete afspraken. Wanneer gaan de kinderen naar de andere ouder, wanneer komen ze terug en wat nemen ze mee;
Bespreek de afspraken vooraf met de kinderen zodat ze weten waar ze aan toe zijn;
Maak leuke plannen voor deze eerste periode. Probeer er een ontspannen tijd van te maken;
Bespreek achteraf hoe het is gegaan en hoe iedereen het heeft ervaren;
Wees niet te streng voor jezelf, iedereen moet wennen aan de nieuwe situatie, het mag lastig zijn en pijn doen.

Lees meer over scheiden met kinderen.

Laat je kind geen onmogelijke keuzes maken

Kinderen mogen bij de rechter hun wensen kenbaar maken, ze mogen niet bepalen bij welke ouder ze willen wonen of wanneer ze bij de andere ouder zijn. De ouders bepalen de omgangsregeling.

Maar realiseer je ook als ouder dat je een onmogelijke keuze bij je kind neerlegt als je je kind een vrije keuze geeft. Kinderen zijn loyaal aan beide ouders, vraag ze nooit te kiezen. Door je kind de vrijheid te geven om eigen keuzes te maken wordt de druk van loyaliteit alleen maar groter.

Blijf als ouders de regie houden. Een goede communicatie tussen de ouders maakt de toch al lastige situatie voor de kinderen een stuk prettiger.

Bij welke leeftijd mogen kinderen nu zelf kiezen bij een echtscheiding?

In Nederland hebben kinderen vanaf 12 jaar het recht om hun mening te geven over bij welke ouder ze willen wonen na een echtscheiding. Dit betekent echter niet dat ze volledige zeggenschap hebben; de uiteindelijke beslissing ligt bij de rechter. Kinderen tussen de 12 en 18 jaar worden meestal uitgenodigd door de rechter om hun wensen en meningen te delen, meestal in de vorm van een kindgesprek.

Mellanie Egberts

MfN Familiemediator | Resolve Visie