Als je uit elkaar gaat met een baby
Waar moet je op letten als je gaat scheiden of uit elkaar gaat en samen een baby hebt? Wat bij een baby anders is dan bij oudere kinderen, is dat een baby in de eerste 2 jaar van zijn of haar leven een hechtingsband ontwikkelt met zijn of haar ouders. Ook gaat de ontwikkeling van baby’s heel snel, waardoor je moeilijk afspraken voor een langere periode kunt vastleggen. De omgangsregeling met een baby is idealiter anders dan met oudere kinderen, juist omdat er in de levensfase van de eerste twee jaar zoveel gebeurt.
Als je gaat scheiden en je hebt een baby – hoe zit het met hechting?
De eerste twee jaar van het leven van een baby is essentieel voor de hechtingsband met de ouders. Een goede hechting biedt geborgenheid, veiligheid en zekerheid dat er iemand is als je bang of verdrietig bent of als je ziekt bent. Dat je verzorgd wordt en getroost wordt. Wanneer ouders uit elkaar gaan en samen een baby hebben dan is de geborgenheid, veiligheid en zekerheid bieden, de hechting met de baby vanuit beide ouders essentieel. Als je gaat scheiden en jullie hebben een baby is het dus van belang dat je hier rekening mee houdt. De omgangsregeling bij een baby is idealiter een co-ouderschapsregeling waarbij frequent de baby verzorgen essentieel is voor deze hechting.
We geven in deze blogs tips bij een scheiding met een baby en waar je op moet letten bij een omgangsregeling met een baby.
Gelijkwaardig ouderschap na de scheiding met kind
Sinds 2009 staat in de wet dat ouders na een scheiding het recht hebben op een gelijkwaardig ouderschap. Dat betekent dat er recht is op verzorging en opvoeding door beide ouders. Als je uit elkaar gaat met een baby zijn goede afspraken over de zorgverdeling dan ook essentieel, zodat beide ouders de ruimte en mogelijkheid krijgen om een vertrouwensband met de baby op te kunnen bouwen. Alle afspraken rondom deze zorgverdeling / omgangsregeling met een baby worden door de mediator vastgelegd in het ouderschapsplan.
Een baby gaat zich hechten
In de eerste twee levensjaren ontwikkelen baby’s de hechting met hun opvoeders. Hierbij is regelmatig contact met de niet-verzorgende ouder van belang. Wanneer beide ouders altijd gezamenlijk de zorg hebben gedragen voor de baby, dan kun je na de scheiding toewerken naar een co-ouderschap om de hechting met beide ouders op deze manier voort te zetten.
Belangrijk hierbij is dat ouders hetzelfde dag- en nachtritme aanhouden in beide huishoudens. Wanneer co-ouderschap niet mogelijk is en het kind bij één van de ouders woont, dan kan de niet-verzorgende ouder een aantal keren per week aanwezig zijn. Het is hierbij belangrijk dat de ouders onderling geen spanning hebben en dat het haalbaar is elkaar een paar keer per week te zien. Dit contact kan kortstondig zijn, en/of regelmatig, zodat de baby beide ouders vaak ziet en zo een veilige hechting kan ontwikkelen met ook de niet-verzorgende ouder. Deze ouder kan bijvoorbeeld de baby in bad doen of naar bed brengen en een aantal voedingen geven.
Dit kan dan door een gewenningsplan uitgebreid worden naar een dag bij de andere ouder, een dag met een nacht en zo verder tot het gewenste zorgschema is bereikt. Een omgangsregeling met een baby wordt dus uitgebreider beschreven dan bij een ouder kind.
Ouderschapsplan vaker aanpassen
Omdat de ontwikkeling van baby’s zo snel gaat, is het essentieel om naar de verschillende fases van de ontwikkeling te kijken en met elkaar in gesprek te blijven om de afspraken te maken. Naar welk zorgschema willen jullie toewerken en welke stapjes worden daarvoor genomen? Gaat het kind naar de opvang, peuterspeelzaal? Hoe ga je om met vakanties?
Maak ook afspraken over de opvoeding, wat vinden jullie belangrijk in de opvoeding, welke normen en waarden willen jullie meegeven? Hoe kan je elkaar vrijlaten in de eigen aanpak, terwijl het voor het kind wel duidelijk is wat wel en niet mag? Als je uit elkaar gaat met een baby heb je als ouders dus voortdurend overleg over de zorg en opvoeding van de baby. Dit betekent dat het ouderschapsplan per fase, baby, dreumes, peuter en kleuterfase en verder, aangepast zal gaan worden. Hoe ga je bijvoorbeeld straks om met vakanties of als een kind naar de peuterspeelzaal gaat etc.
Zorg als je uit elkaar gaat met een baby voor een stabiele leefomgeving
Voor elk kind, en ook voor een baby, is een rustige, veilige en stabiele leefomgeving van belang. De zogenaamde 3 “R’s”: rust regelmaat en reinheid is een belangrijk houvast. Houd daarom het ritme van slapen, voeden en verzorging aan waarbij de contactmomenten hieromheen gepland kunnen worden. Of wanneer een zorgschema bereikt is kunnen bijvoorbeeld ook vaste rituelen ontstaan rondom slapen, eten en in bad gaan, die bij beide ouders hetzelfde zijn. Zoals hetzelfde knuffeltje bij het slapen gaan, een liedje zingen of een muziekmobiel. De structuur geeft de baby rust en veiligheid wat bijdraagt aan een gezonde en veilige ontwikkeling. Samen geven jullie zo vorm aan een passende omgangsregeling met jullie baby.
Houd rekening bij een omgangsregeling bij een baby met continue zorg en spullen
Baby’s zijn volledig afhankelijk en hebben continue zorg nodig. Na de scheiding is er dan ook veelvuldig overleg en communicatie over de momenten dat de kinderen bij de ene ouder zijn. Er zal bij het uit elkaar gaan in feite nog meer gecommuniceerd worden over het kind dan wanneer ouders nog bij elkaar zouden zijn. Over het voedingsschema, de overgang van eventuele borstvoeding naar flesvoeding, moment van het geven van vaste voeding, welke soort voeding, vers of uit potjes. Maar ook over aanschaf van spullen, is het handig om ieders huis eigen spullen te hebben of gaan de spullen iedere wissel van zorgouder mee met de baby? Al deze zaken worden meegenomen bij het invullen van een passende omgangsregeling met een baby.
Scheiden met een baby: hoe zit het met werk en opvang voor de baby?
Wanneer beide ouders werken en het zwangerschapsverlof voorbij is dan is het belangrijk om ook hier goed te overleggen hoe de opvang geregeld wordt. Gaan beide ouders parttime werken, wordt er gebruik gemaakt van de crèche, gastouder, oppas aan huis of wellicht passen opa’s en oma’s op. Een stabiele structuur waarbij duidelijk is welke dag de baby bij wie is geeft ook rust bij de ouders wat weer bijdraagt een de rust en regelmaat voor de baby. Hierbij zal ook rekening gehouden moeten worden wie na de scheiding de zorg op zich neemt als de baby ziek is en niet naar de opvang of oppas kan. Dit zijn heel belangrijke zaken waar overeenstemming over moet zijn tussen de ouders en geeft stabiliteit en regelmaat voor de baby. Ook deze zaken worden meegenomen en vastgelegd bij een omgangsregeling bij een baby.
Uit elkaar gaan met een baby: hoe zit het met de financiën?
Baby’s kosten veel geld. Deze kosten zullen tussen de ouders na de scheiding verdeeld moeten worden. Wie wat bijdraagt wordt bepaald op basis van een alimentatieberekening. Wanneer ouders een co-ouderschap afspreken is het praktisch om te werken met een kinderrekening waarop beide ouders een bepaald bedrag naar rato van draagkracht kunnen storten. Hier worden dan alle verblijfoverstijgende kosten zoals kleding van betaald. Ook kan bijvoorbeeld afgesproken worden om ook eenmalige aanschaffen zoals een ledikant of bed van betaald worden. Wie wat betaald en wat van de kinderrekening betaald wordt bespreken jullie samen en maak je afspraken over. Deze afspraken leg je vast in het ouderschapsplan. Ook dit onderdeel van het ouderschapsplan kan net als de andere afspraken in onderling overleg aangepast worden, al naar gelang de behoefte van het kind.
Wat merken baby’s van de scheiding?
Als je uit elkaar gaat en je hebt een baby, kan hij of zij ook al is de baby nog klein en kan het nog niet praten, wel degelijk reageren op de veranderingen, zoals:
- Ook baby’s kunnen reageren op veranderingen, zij kunnen heel gevoelig zijn op spanningen tussen de ouders. Wanneer er spanning tussen ouders in blijft staan dan kan dat effect hebben op het kind. Zo kan een baby een terugval krijgen naar een vorige ontwikkelingsfase, zoals meer gaan huilen, dit kan een reactie zijn op spanningen en veranderingen.
- Paniekerig, angstig of onrustig worden omdat de vaste routine verandert.
- Hechtingsproblemen ontwikkelen, omdat er te weinig een band kan worden opgebouwd met een ouder.
- De ouders gaan missen.
- Negatieve signalen onbewust op zichzelf projecten, dit heeft invloed op het zelfbeeld.
Wat kan een mediator betekenen als jullie gaan scheiden met een baby?
Belangrijk is daarom dat ouders die uit elkaar gaan met elkaar in gesprek blijven. Een mediator kan jullie hierbij ondersteunen. Irritaties, frustraties en andere zaken worden bespreekbaar gemaakt en besproken wordt hoe je onderling lange termijn afspraken maakt. De mediator legt alle afspraken voor jullie vast in het ouderschapsplan. Er zal tussen jullie als ouders een nieuwe vorm gevonden moeten worden waarbij de ouders wel een manier vinden om als team ouders voor de kinderen kunnen blijven zorgen en de spanningen niet meer tussen hen in blijven staan.
Meer lezen?
Wat komt er bij kijken als je gaat scheiden en jullie hebben kinderen
