Hoe steun ik mijn kind met autisme tijdens onze scheiding?
Een scheiding met kinderen met autisme levert het extra uitdagingen, en een scheiding is al een complexe en onzekere periode voor alle gezinsleden. Autisme (ASS) heeft impact op hoe een kind informatie verwerkt, emoties uit en zich aanpast aan veranderingen. Juist op deze drie vaardigheden wordt een beroep gedaan als je ouders gaan scheiden. Een kind met autisme kan dus wel wat extra steun gebruiken.
Als echtscheidingsmediator in midden Nederland begeleid ik regelmatig een scheiding van een partner met autisme. Maar ook steeds vaker word ik benaderd door ouders waarbij niet zijzelf maar één van de kinderen deze stoornis heeft. Ik merk dat er behoefte bestaat aan informatie. In deze blog wil ik daarom graag een aantal tips delen rondom autisme en gescheiden ouders. Natuurlijk bestaat er geen ‘one-size-fits-all’-aanpak, maar ik hoop dat de volgende suggesties houvast bieden.
1. Houd de communicatie open, eerlijk en duidelijk
Kinderen met autisme zijn extra gevoelig voor veranderingen, het verwart ze en ze worden er onzeker door. Houd daarom de communicatie open en wees eerlijk over wat er gebeurt. Gebruik eenvoudige en directe taal om de situatie uit te leggen en beantwoord vragen die ze hebben. Herhaal informatie, zodat ze beter begrijpen wat er aan de hand is.
2. Gebruik visuele ondersteuning
Visuele hulpmiddelen, zoals foto’s, schema’s en tekeningen, helpen om veranderingen te verduidelijken en voorspelbaarheid te bieden. Maak bijvoorbeeld een visueel schema voor de nieuwe dagelijkse routine, met de wisselingen tussen de huizen van beide ouders. Dit voorkomt verwarring bij het kind en vermindert angst.
3. Bereid kinderen voor op veranderingen
Probeer veranderingen geleidelijk door te voeren, zodat het kind zich kan aanpassen aan de nieuwe situatie. Bespreek veranderingen in de leefomgeving en routines vooraf.
4. Bied emotionele ondersteuning
Kinderen met autisme hebben moeite om hun gevoelens te begrijpen en uit te drukken. Help hen om emoties te herkennen door middel van visuele hulpmiddelen, zoals emotiekaarten. Moedig hen aan om te praten over hun gevoelens en zorgen. Bied een veilige omgeving waarin ze zich vertrouwd en geliefd voelen.
5. Consistentie tussen beide ouders
Probeer als ouders zoveel mogelijk dezelfde leefregels aan te houden. Als bepaalde regels en routines vergelijkbaar zijn, kan dit helpen bij de overgang tussen de ouders. Bespreek belangrijke zaken, zoals discipline en bedtijd, zodat het kind weet wat het kan verwachten.
6. Overweeg professionele begeleiding
Als de scheiding veel stress en aanpassingsproblemen met zich meebrengt, overweeg dan professionele begeleiding voor zowel het kind als voor jullie zelf. Een therapeut die bekend is met autisme kan specifieke ondersteuning bieden bij de verwerking en coping-strategieën.
7. Kies voor maatwerk in de zorgregeling
Stel een zorgregeling per kind op. Kijk vervolgens hoe je dit kunt samenvoegen zodat er een haalbaar zorgpatroon ontstaat waarbinnen elke ouder voldoende privé tijd heeft. Het kind kan een sterke behoefte hebben aan één vaste slaapplaats. Dit kan ertoe leiden dat het zorgpatroon voor het kind met autisme afwijkt van de andere kinderen in het gezin.
Tip: een mediator kan je helpen bij het maken van afspraken in een ouderschapsplan.
8. Een kind met autisme en een huisdier
Heb oog voor de bijzondere band tussen een kind en een huisdier. Een huisdier biedt onvoorwaardelijke liefde en een veilig luisterend oor wanneer een kind verdrietig of boos is. Een dier biedt daarnaast afleiding, speelplezier en de zorg ervoor doet soms een aanspraak op het verantwoordelijkheidsgevoel van een kind. Een kind met autisme heeft niet altijd veel vriendjes; een huisdier is dan extra belangrijk. Ik zie regelmatig dat het huisdier juist om die reden de zorgregeling van het kind volgt.
9. Verlies jezelf niet uit het oog
Last but not least: wees mild naar jezelf en naar elkaar. Verlies jezelf niet in de zorg voor je kinderen, maar doe regelmatig leuke dingen. Ga sporten, uit eten, lekker naar de kapper of lees een boek. Het is ontzettend belangrijk voor de kinderen dat jij, dat jullie, goed in je vel zitten. Jullie energie, positief of negatief, heeft onbewust impact op de kinderen. Zorg dus goed voor jezelf, daar doe je je kind een heel groot plezier mee!
